بورس انرژي در ايران و جهان، بررسي روندها و شاخص‌ها

37,000 تومان

توضیحات

با گسترش تقاضاي برق در قرن اخير، نياز به توسعه شبکه و سرمايه­ گذاري افزايش بسيار زيادي يافت­ و ساختار انحصاري برق پاسخگوي اين توسعه نبود. در همين ­راستا، از دهه 1990 ميلادي گام­ هايي براي تجديد ساختار صنعت برق با هدف اصلاح ساختارها، حذف انحصار، ايجاد رقابت و ورود سرمايه ­گذار خصوصي برداشته و در نهايت، بورس انرژي تاسيس شد. بورس انرژي يک بستر شفاف براي انجام معاملات بين عرضه­ کننده و متقاضي است که امکان قيمت­ گذاري در يک بستر رقابتي را فراهم مي­کند. در حال حاضر، معاملات برق بسياري از کشورهاي جهان، در بستر بورس انجام مي­شود و ديگر کشورها نيز در مسير آزادسازي اين صنعت هستند. اين گزارش، با هدف معرفي ساختار بورس انرژي در سطح ايران و جهان، بررسي نمونه ­هاي موفق بورس و تحليل تفاوت­ها و چالش­هاي بورس انرژي ايران با ديگر کشورها انجام شده ­است. ساختار بورس انرژي در سطح جهان، مبتني بر انجام معاملات در دو بازار لحظه­ اي و مشتقه است. بازار لحظه­ اي شامل تمام معاملات بازار روز بعد، ميان­ روز، تعادلي و خدمات جانبي است که تحويل فيزيکي دارد. بازار مشتقه نيز، شامل تبادل اوراق مالي با هدف کاهش ريسک و افزايش سرمايه ­گذاري در صنعت برق است که معمولا منجر به تحويل فيزيکي نمي­شود. مکانيسم معاملات و نحوه پرداخت آن، از عواملي است که در هر نوع معامله متفاوت است.  بورس انرژي در کشورهاي اروپايي بسيار فعال بوده و بورس انرژي Nord pool يکي از موفق­ترين بازارهاي معاملاتي در سطح بين­ المللي است که از آن به­ عنوان يک الگو براي ديگر بورس­ ها ياد مي­شود. ساختار معاملات برق ايران نيز، از اوايل دهه 1380 شمسي به سمت آزادسازي حرکت کرده و امروزه معاملات آن در ساختار غيرمتمرکز بازار برق و بورس انرژي انجام مي­شود. بورس انرژي ايران شامل انجام معاملات در بازار فيزيکي، مشتقه و ساير اوراق است. از جمله تفاوت­ هاي معاملات تعريف­ شده در بورس ايران با ديگر کشورها، مي­توان به بازه زماني انجام معاملات فيزيکي ( بيشتر در بازه ماهانه) و مبادله اوراق مالي در قالب سلف موازي استاندارد در بازار مشتقه که در نهايت منجر به تحويل فيزيکي مي­شود، اشاره نمود. از بررسي آمار و حجم معاملات در بورس انرژي ايران، مشخص است که اين بستر از جذابيت کافي براي جذب سرمايه برخوردار نبوده ­است. از جمله دلايل عدم رشد معاملات در بورس، مي­توان به تجديد ساختار ناقص صنعت برق با عدم شکل­ گيري صحيح نهادهاي مديريتي و نظارتي مانند تنظيم ­گر مستقل و مداخله مستقيم دولت در انجام معاملات اشاره نمود. در سال­هاي اخير، اقداماتي در جهت معرفي تابلوي سبز، اوراق گواهي ظرفيت و الزام صنايع به تامين برق از بستر بورس اشاره نمود که تا کنون با استقبال فعالان بازار روبه­ رو شده ­است.

نقد و بررسی‌ها

هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “بورس انرژي در ايران و جهان، بررسي روندها و شاخص‌ها”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

فهرست