توضیحات
با گسترش تقاضاي برق در قرن اخير، نياز به توسعه شبکه و سرمايه گذاري افزايش بسيار زيادي يافت و ساختار انحصاري برق پاسخگوي اين توسعه نبود. در همين راستا، از دهه 1990 ميلادي گام هايي براي تجديد ساختار صنعت برق با هدف اصلاح ساختارها، حذف انحصار، ايجاد رقابت و ورود سرمايه گذار خصوصي برداشته و در نهايت، بورس انرژي تاسيس شد. بورس انرژي يک بستر شفاف براي انجام معاملات بين عرضه کننده و متقاضي است که امکان قيمت گذاري در يک بستر رقابتي را فراهم ميکند. در حال حاضر، معاملات برق بسياري از کشورهاي جهان، در بستر بورس انجام ميشود و ديگر کشورها نيز در مسير آزادسازي اين صنعت هستند. اين گزارش، با هدف معرفي ساختار بورس انرژي در سطح ايران و جهان، بررسي نمونه هاي موفق بورس و تحليل تفاوتها و چالشهاي بورس انرژي ايران با ديگر کشورها انجام شده است. ساختار بورس انرژي در سطح جهان، مبتني بر انجام معاملات در دو بازار لحظه اي و مشتقه است. بازار لحظه اي شامل تمام معاملات بازار روز بعد، ميان روز، تعادلي و خدمات جانبي است که تحويل فيزيکي دارد. بازار مشتقه نيز، شامل تبادل اوراق مالي با هدف کاهش ريسک و افزايش سرمايه گذاري در صنعت برق است که معمولا منجر به تحويل فيزيکي نميشود. مکانيسم معاملات و نحوه پرداخت آن، از عواملي است که در هر نوع معامله متفاوت است. بورس انرژي در کشورهاي اروپايي بسيار فعال بوده و بورس انرژي Nord pool يکي از موفقترين بازارهاي معاملاتي در سطح بين المللي است که از آن به عنوان يک الگو براي ديگر بورس ها ياد ميشود. ساختار معاملات برق ايران نيز، از اوايل دهه 1380 شمسي به سمت آزادسازي حرکت کرده و امروزه معاملات آن در ساختار غيرمتمرکز بازار برق و بورس انرژي انجام ميشود. بورس انرژي ايران شامل انجام معاملات در بازار فيزيکي، مشتقه و ساير اوراق است. از جمله تفاوت هاي معاملات تعريف شده در بورس ايران با ديگر کشورها، ميتوان به بازه زماني انجام معاملات فيزيکي ( بيشتر در بازه ماهانه) و مبادله اوراق مالي در قالب سلف موازي استاندارد در بازار مشتقه که در نهايت منجر به تحويل فيزيکي ميشود، اشاره نمود. از بررسي آمار و حجم معاملات در بورس انرژي ايران، مشخص است که اين بستر از جذابيت کافي براي جذب سرمايه برخوردار نبوده است. از جمله دلايل عدم رشد معاملات در بورس، ميتوان به تجديد ساختار ناقص صنعت برق با عدم شکل گيري صحيح نهادهاي مديريتي و نظارتي مانند تنظيم گر مستقل و مداخله مستقيم دولت در انجام معاملات اشاره نمود. در سالهاي اخير، اقداماتي در جهت معرفي تابلوي سبز، اوراق گواهي ظرفيت و الزام صنايع به تامين برق از بستر بورس اشاره نمود که تا کنون با استقبال فعالان بازار روبه رو شده است.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.